موقعیت جغرافیایی و زیست محیطی زاهدان:
شهرستان زاهدان با وسعت 36581 کیلو متر مربع
دارای سه شهر زاهدان(به عنوان مرکز استان سیستان و بلوچستان) سرجنگل و نصرت آباد می باشد .
همچنین موقعیت جغرافیایی این
شهرستان به همراه سه بخش مرکزی، نصرت آباد _ کورین _ 8دهستان و 1012 رو ستا در شمال استان قرار دارد که از شمال به شهرستان زابل و کویر لوت از شرق به شهرستان میرجاوه و کشور
پاکستان از غرب به استان کرمان و از جنوب به شهرستان خاش
محدود می شود . جمعیت شهرستان زاهدان تا پایان سال 84 (675282) نفر بوده و اکثر
مردم این شهر با توجه به قومیت هایی که در آن ساکن شده اند از نژاد آریایی هستند و
به زبان ها و گویش های فارسی _ سیستانی _ بلوچی _ کرمانی _یزدی و خراسانی سخن می
گویند. مسافت زاهدان تا تهران 1494 کیلو متر است و از سطح دریا 1385 متر ارتفاع
دارد.
هوای زاهدان گرم و خشک بوده و در
روزهای تابستان هوا بسیار گرم و در شب ها حرارت به نحو محسوسی کاهش
می یابد. بادهایی که به طرف زاهدان به حرکت در می آیند از طرف جنوب غربی به شمال
شرقی است و بادهای 120روزه سیستان نیز به طور غیر مستقیم در کاهش دمای شهر زاهدان
تاثیر دارند. به ندرت در این شهر برف می بارد. شهر زاهدان دارای موقعیت ممتاز
جغرافیایی است و در مسیر تردد بین المللی پاکستان و هندوستان _خراسان و کرمان قرار
دارد.
مهمترین محصولات کشاورزی زاهدان گندم،
جو، نباتات، علوفه، ذرت دانه ای و علوفه ای، سبزیجات و محصولات جالیزی و باغی می باشد .
پیشینه تاریخی
به زاهدان در قدیم دزد
اب می گفتند .این شهر که کوه ها ان را احاطه کرده اند قدمتی 85ساله بیشتر ندارد. سال خورده گان، دزداب را به
خوبی می شناسند که در برخی نقاط اب به صورت چشمه بیرون امده و در قدری انسوتر در
زمین فرو رفته و به همین دلیل دزداب خوانده شده است. در گذشته ای دور زندگی در این
منطقه در درون قلعه ای کوچک در کوه های شمال شهر زاهدان جریان داشته و مردم در
حوالی قلعه به کار کشاوری و تجارت مشغول بوده اند و از این طرق امرار معاش می
کردند. کار گران راه آهن یعنی هندی ها اولین پایه گذاران شهر در این منطقه بوده
اند. معماری خاص هندی از این طریق وارد ایران شد.
در سال 1302 هجری شمسی کابینه دستور
به ابادانی شهر داده و در سال 1309 هجری شمسی بنا به پیشنهاد تیمسار جهانبانی نام
شهر به زاهدان تغییر یافت. هرچند نقشه اولیه شهر زاهدان توسط یک مهندس از شهر
کویته پاکستان طراحی گردید ولی معماران ایرانی بافت کلی شهر را براساس معماری شهر
های تاریخی مطابق با اقلیم منطقه اجرا کردند. امروزه زاهدان با جمعیتی بیش از
600هزار نفر با دانشگاه های بزرگ دولتی، ازاد، پیام نور، علوم قرانی و حوزه علمیه
امام صادق (ع) به عنوان یک شهر دانشگاهی و فرهنگی شناخته می شود.
اقوام و آداب و رسوم
در میان ساکنان شهر زاهدان کسی را نمی
توان یافت که به حق زاهدان را وطن خود بداند. زاهدان شهر چند دروازه ایست که به
دلیل مهاجرت پذیری تا کنون فرهنگی یک دست نیافته است.
دین و مذهب مهمترین عامل اتحاد و همدلی مردم زاهدان است.
وجود اقوام و ادیان و مذاهب اسلامی مختلف در شهر انرا به الگویی نمادین برای دیگر
شهرها در ایران و کشور های دیگر تبدیل کرده است. علت توجه دشمنان اسلام و انقلاب
به استان سیستان و بلوچستان و خصوصا شهر زاهدان برای ایجاد تفرقه، سوء استفاده و
در گیری های قومی، قبیله ای
ومذهبی هم همین نکته اساسی است. از جمله مراسم مذهبی که هر سال در زاهدان چشمگیر
است عزا داری مردم در ایام محرم و صفر و شهادت دیکر ائمه اطهار (ع) است. این
عزاداران اغلب از اقوام سیستانی، یزدی، خراسانی، کرمانی، ترک و افغان می با شند.
با توجه به همجواری با کشورهای پاکستان و افغانستان شغل اکثر ساکنین شهرستان
زاهدان تجارت و بازاری و کسبه می باشند.
مردم شهرستان ولایتمدار و با ایمان شهرستان زاهدان در دوران پس از انقلاب
اسلامی و در هشت سال دفاع مقدس قریب 1100 شهید والامقام را
تقدیم انقلاب اسلامی ایران نموده اند .
شهر زاهدان دارای پنج منطقه شهرداری می باشد که مشغول خدمات دهی به شهروندان
عزیز هستند.